سرطان ممکن است یک بیماری مدرن به نظر برسد، اما قرنهاست که انسان را تحت تاثیر قرار داده است. دانشمندان بقایای بسیاری از انسانهای ماقبل تاریخ را کشف کردهاند که نشان دهنده وجود سرطان است. پس اولین مورد سرطان ثبت شده کدام است؟ و اولین باری که انسانها در متون پزشکی درباره آن نوشتند چه زمانی بوده است؟
اولین شواهد سرطان انسان مربوط به یکی از خویشاوندان اولیه انسان است که حدود ۱.۷ میلیون سال پیش زندگی میکرده است. این فرد احتمالا از گونه «پارانتروپوس روباستوس» یا «انسان ابزارساز» بوده که با تومور بدخیم انگشت پای چپ خود زندگی میکرده است. باستان شناسان بقایای این اسکلت را در غار «سوارتکرانز» کشف کردند. این غار یک منبع سنگ آهک در آفریقای جنوبی است که به عنوان «گهواره نوع بشر» نامیده میشود زیرا بزرگترین بقایای نسبی انسان در جهان در آنجا شناسایی شده است.
هنگامی که محققان، سیتی اسکنهای استخوان انگشت پای این فسیل را با تصویری از موارد امروز «استئوسارکوما»، شکل تهاجمی سرطان که از سلولهای تشکیل دهنده استخوان شروع میشود، مقایسه کردند، بلافاصله شکل استئوسارکوما را که شبیه گل کلم است تشخیص دادند. این مطالعه در سال ۲۰۱۶ در مجله «ساینس» آفریقای جنوبی منتشر شده بود.
امروزه، استئوسارکوما یکی از شایعترین سرطانهای استخوان در انسان است و میتواند در هر سنی رخ دهد، اگرچه طبق گفته انجمن سرطان آمریکا اغلب در کودکان، نوجوانان و جوانانی که هنوز در سن رشد هستند، دیده میشود.
با این حال، محققان میگویند سن این فرد ماقبل تاریخ مشخص نیست، اما به نظر میرسد که فردی بالغ بوده است.
براساس یک مطالعه جداگانه در سال ۲۰۱۶ در مجله عملی آفریقای جنوبی، یک تومور خوشخیم حتی قدیمیتر، در یکی از خویشاوندان انسان ۱.۹ میلیون ساله به نام «آسترالوپیتکوس سدیبا» در آفریقای جنوبی یافت شد.
جای تعجب نیست که قدیمیترین مورد سرطان شناخت شده در استخوان بوده باشد، چرا که اندامها، پوست و سایر بافتهای نرم بیشتر از استخوان در معرض پوسیدگی قرار میگیرند.
بروس روچلید، دیرینه شناس مهرهداران در موزه تاریخی کارنگی در پیتسبورگ به مجله «لایو ساینس» گفت: «استخوان یکی از معدود بافتهایی است که میتواند در آثار فسیلی زنده بماند.»
با این حال، اگر سرطان در فسیل وجود داشته باشد، اغلب با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست و برای یافتن آن باید بررسی بیشتر صورت بگیرد. به گفته روچلید، حدود یک سوم سرطانها خود را نشان میدهند. اما برای تعیین اینکه آیا چیزی در استخوان پنهان شده یا خیر، باید یک عکس اشعه ایکس گرفته شود. او گفت: «امروزه، بیشتر پاتولوژیستها قبل از تشخیص تومور که استخوان را درگیر کرده، به عکس اشعه ایکس نگاه میکنند.»
اگرچه استخوان انگشت ۱.۷ میلیون ساله، اولین مورد سرطان شناخته شده در «هیومینینی» یا «انسانتبار» است، اما اولین مدرک مکتوب سرطان بسیار دیرتر از این پیدا شده است.
در ۳هزار سال قبل از میلاد، ایمهوتپ، ریاضیدان، پزشک و معمار مصر باستان در کتاب «پاپیروس ادوین اسمیت» مطالعه موردی را درباره سرطان پستان شرح داده است. این متن به زبان مصر باستان نوشته شده و بعدا «جیمز هنری برستد» آن را به انگلیسی ترجمه کرده است.
مشخص نیست که چگونه این موارد سرطان ماقبل تاریخ ایجاد شدهاند. درست مانند انسانهایی که قبل از ما آمدهاند، دانشمندان هنوز در تلاش هستند تا بفهمند چه چیزی باعث بسیاری از سرطانها شده و بهترین راههای درمان آنها کدام است.
منبع: یورونیوز